Του Γιώργου Σταφυλά
"Omnia sunt communia”
Ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος είναι ένα βιβλίο που μιλάει για την κοινωνία του μέλλοντος, μια κοινωνία που πραγματώνει το ιδανικό πολίτευμα όπως το φαντάζεται δεκαετίες τώρα η ελίτ. Μια μετακομμουνιστική κοινωνία όπου τα πάντα ανήκουν στο κράτος και στην οποία θεός είναι μια μορφή ελεγχόμενης επιστήμης.
Σε ένα απόσπασμα, ο Παγκόσμιος Διαχειριστής συνομιλώντας με τον Άγριο λέει πως η σημερινή επιστήμη είναι ένα βιβλίο συνταγών μαγειρικής. «Εμείς», λέει, «αποφασίζουμε ποιες συνταγές θα μπουν σε αυτό και ποιες όχι» Με άλλα λόγια, ποιες θεωρίες θα λάβουν την έγκριση και ποιες θα κριθούν ως ακατάλληλες.
Απόλυτη αξία αυτής της κοινωνίας είναι η ίδια η ζωή που οφείλει να σημαίνει χαρά κι ευτυχία. Η ύψιστη αποστολή της επιστήμης είναι να κάνει τον άνθρωπο ευτυχισμένο και για να επιτευχθεί αυτό χρειαζόμαστε την βιολογία και την προπαγάνδα. Αποστολή της βιολογίας είναι να βγουν μέσα από δοκιμαστικούς σωλήνες οι μοντέρνοι χαρούμενοι σκλάβοι που θα αγαπούν την σκλαβιά τους και καθώς οι άνθρωποι πια δεν γεννούν, οι λέξεις μητέρα και πατέρας αποτελούν ύβρεις και η προφορά τους και μόνο αρκεί για να φέρει αμηχανία, γέλωτα η και λιποθυμίες ακόμα.
Ο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» είναι επίσης μια κοινωνία απόλυτης σεξουαλικής ελευθεριότητας. Τα παλιά μοτίβα των σχέσεων δεν υπάρχουν. Το πάθος είναι έννοια ακατανόητη όπως και η εγκράτεια. Όλα είναι εύκολα, όλοι πάνε με όλους, λέξεις όπως γάμος, αγάπη, αφοσίωση ηχούν τόσο παράξενα όσο και μια συμφωνία του Μπετόβεν στα αυτιά ενός πιθήκου.
Σε αυτόν τον κόσμο η τέχνη υπάρχει μόνο για να υπηρετεί την κοινωνική σταθερότητα και όλα τα τιτάνια έργα του παρελθόντος έχουν κριθεί ως ακατάλληλα, γιατί εμπεριέχουν ιδέες μη κατανοητές για τον άνθρωπο του θαυμαστού καινούργιου κόσμου. Ο Παγκόσμιος Διαχειριστής λέει στον Άγριο: «ό,τι είναι παλιό δεν μας κάνει» Ενώ όπως και στο 1984 η μνήμη είναι κάτι επικίνδυνο για την κοινωνική σταθερότητα. Κάνεις δεν πρέπει να θυμάται πως ήταν κάποτε ο κόσμος.
Ο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» είναι εν τέλει μια κοινωνία όπου κανείς δεν βρίσκει τίποτα για να πιστέψει, τίποτα για να αγωνιστεί, τίποτα για το οποίο να αξίζει να πεθάνει. Πραγματώνοντας το ιδανικό που τραγουδούν οι στίχοι του Imagine ο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» είναι μια αντι-ηρωική κοινωνία λωτοφάγων, όπου οι άνθρωποι ζουν αμέριμνοι, χωρίς πόνο, χωρίς αρρώστιες, αιώνια νέοι, απόλυτα υγιείς και ευτυχισμένοι.
Το επιστημονικό κράτος, το κράτος των ειδικών, τους τα παρέχει όλα. Το αντίτιμο για την εργασία που παρέχουν εκείνοι στο κράτος είναι η σόμα, το μαγικό χάπι στο οποίο συμπυκνώνονται όλες οι ανακαλύψεις των επιστημόνων για το πως λειτουργεί το νευρικό σύστημα του ανθρώπου- και όλες οι καλές ιδιότητες των ψυχοτρόπων ουσιών χωρίς καμιά από τις αρνητικές τους. Άλλωστε ξέρουμε πως τα αισθήματα δεν είναι τίποτε άλλο από χημικές αντιδράσεις. Τι και αν δεν υπάρχει ελευθερία; Τι κι αν οι άνθρωποι έχουν μεταβληθεί σε τηλεκατευθυνόμενα ρομποτάκια; Αρκεί που είναι ευτυχισμένοι. Οι άνθρωποι στο ερώτημα: «ευτυχία και ασφάλεια ή ελευθερία» απάντησαν: «ευτυχία και ασφάλεια».
Από την άλλη είναι ο Άγριος. Ο Άγριος είναι ένας άνθρωπος του παλιού καιρού με όλα εκείνα τα κουσούρια που οι επιστήμονες ονομάζουν νευρώσεις. Ο Άγριος πιστευει στον Θεό. Ο Θεός λέει είναι η πηγή κάθε ανώτερου ιδανικού αξίας και ομορφιάς. Ο Άγριος αγαπάει δυνατά, επιδιώκει το αιώνιο δέσιμο με το αντικείμενο του πόθου του, την όμορφη Λένινα (όχι τυχαία τα ονόματα Μαρξ Τρότσκι και Λένιν κυριαρχούν στον Θαυμαστό καινούργιο κόσμο) και απαιτεί αφοσίωση από αυτή.
Για την Λένινα όμως τούτα όλα είναι ακατανόητα καθώς έχει προκαθοριστεί από την παιδική της ηλικία μέσω της υπνοπαιδείας να πιστεύει πως είναι φυσιολογικό να πηγαίνει κάθε μέρα με άλλον άντρα να διαλέγει εραστές μόνο για την σαρκική απόλαυση που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ανάγκη όπως και το φαγητό.
Η Λένινα θέλει τον Άγριο άλλα για τον Άγριο η Λένινα είναι πόρνη. Κι όμως δεν φταίει αυτή, απλώς έχει προκαθοριστεί να πιστεύει αυτά που πιστεύει. Όπως ακριβώς δεν φταίνε και οι στρατιές ημιηλιθίων εργατών στα φορντιανά εργοτάξια που συνωστίζονται για να πάρουν την καθημερινή δόση τους σόμα και τους οποίους προσπαθεί ο Άγριος ματαίως να απελευθερώσει. Οι ημιηλίθιοι δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν την σκλαβιά τους γιατί απλώς έχουν προκαθοριστεί να είναι ευτυχισμένοι με αυτήν.
Και τώρα ας σκεφτούμε πόσο απέχει ο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» από την σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία; Όχι πολύ είναι η απάντηση. Από πολιτικής και οικονομικής απόψεως βαδίζουμε προς έναν παγκοσμιοποιημένο μετακομμουνιστικό μετακαπιταλιστικό ολοκληρωτικό κράτος όπου οι αποφάσεις παίρνονται από υπερεθνικούς οργανισμούς και επιτροπές ειδικών χρηματοδοτούμενων από ιδρύματα κι επιχειρήσεις των ελίτ. Η ιδιοκτησία τείνει επίσης να καταργηθεί, ακριβώς όπως και στον «Θαυμαστό καινούργιο κόσμο», μέσω της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης της περιουσίας που έχουν τράπεζες και κράτη επιβάλλει με έμμεσους φόρους και υπερχρέωση των νοικοκυριών.
Ακριβώς όπως και στον «Θαυμαστό καινούργιο κόσμο» ζούμε σε μια εποχή απόλυτης ελευθεριότητας, μια εποχή αποχαλίνωσης των ηθών σε βαθμό τέτοιο όπου το κάποτε φυσιολογικό, το κάποτε όμορφο και ηθικό να θεωρείται σήμερα ανώμαλο. Η ανατροπή αξιών που συναντάμε στον «Θαυμαστό καινούργιο κόσμο» βρίσκεται σήμερα σε πλήρη εξέλιξη.
Αλλά κυρίως βρίσκεται σε εξέλιξη η θεοποίηση της επιστήμης και η ιεροποίηση των επιστημόνων ως λειτουργών αυτής της θεότητας. Είναι μια διαδικασία που ξεκίνησε σταδιακά με την Γαλλική επανάσταση, όταν η λογική ανακηρύχθηκε σε απόλυτο ον. Η νομοτελειακή κατάληξη αυτής της διαδικασίας είναι ο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος». Αν έχεις αναγάγει την επιστήμη σε θεότητα και τους επιστήμονες σε ιερείς της τότε δεν απέχεις πολύ από το ολοκληρωτικό επιστημονικό κράτος που περιγράφει ο Χάξλευ.
Άλλωστε άνθρωποι σαν τον Χάραρι θεωρούνται σήμερα γκουρού όταν με τα βιβλία τους που γίνονται αμέσως ανάρπαστα εισηγούνται το τέλος της ιδιωτικής ζωής και την αναβάθμιση του Χόμο Σάπιενς σε ένα νέο μεταείδος μέσω τεχνολογικών εμφυτευμάτων. Η κοινωνία του μετα-ανθρώπου, του Χόμο Ντέους του Χαράρι δεν είναι παρά το προστάδιο του Θαυμαστού καινούργιου κόσμου.
Ο Άγριος τελικά διαλέγει τον πόνο, την θλίψη, την αρρώστια, τα γηρατειά, τον θάνατο, Διαλέγει την αληθινή ζωή, την εναλλαγή των συναισθημάτων το μεγαλείο που κρύβεται στον πόνο και τον αγώνα. Ο Άγριος λέει όχι στην ατελεύτητη ευτυχία της σόμα, όχι στο Imagine. Κάθε Άγριος τούτου του κόσμου κάπως έτσι νιώθει, κάπως έτσι πνίγεται μέσα στις στρατιές των αποχαυνωμένων που κατασκευάζει το σύστημα της υπνοπαιδείας που δεν είναι άλλο από την τηλεόραση. Κάθε Άγριος αυτού του κόσμου μοιραία θα βλέπει τις στρατιές των ημιηλίθιων Γ και Δ ως υπανθρώπους. Κάθε Άγριος αυτού του κόσμου μοιραία θα επιδιώκει την ηρωϊκη έξοδο.
Ο Χάξλεϊ κλείνει αυτό το τεράστιο έργο απαισιόδοξα όπως και ο Όργουελ. Στο 1984 ο Τζων Σμιθ συντρίβεται κι ομολογεί την αγάπη του για τον Μεγάλο Αδελφό. Εδώ ο ήρωας, ο Άγριος, αυτοκτονεί. Και στις δύο περιπτώσεις το σύστημα νικάει και η ζωή συνεχίζεται. Από τα τέσσερα μεγάλα διατοπικά έργα φαντασίας που γραφτήκαν τον 20ο αιώνα δηλαδή το 1984, το Φαρεναϊτ 451 του Ρέι Μπράντμπερι και το Der Arbeiter του Ερνστ Γιούνγκερ αυτό είναι ίσως το πιο ανατριχιαστικά επίκαιρο. Ο αυριανός ολοκληρωτισμός δεν χρειάζεται βία, δεν θέλει εξαναγκασμό. Απαιτεί μόνο συμμετοχικούς- χαρούμενους πολίτες στους οποίους θα παρέχει ευτυχία και ασφάλεια σε αντάλλαγμα για την υποταγή τους.
Ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος είναι ένα έργο που πρέπει όλοι να διαβάσουν.
Διαδώστε την ανάρτηση σε φίλους και γνωστούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου